Anksiyete sorunları ilişkiyi olması gerektiği gibi güzel ve destekleyici şekilde yaşamayı ve sürdürmeyi zorlaştırabilir. Bazen endişe, ilişkideki üçüncü bir kişi gibi partnerler arasında bir gölge oluşturabilir.
Ancak tabii ki kaygının ilişkiyi mutlaka kötü bir yöne götürmesi gerekmez. Genel olarak kaygı duygusunu ve bunun sizi, ilişkinizi nasıl etkilediğini anlayarak olumsuz etkileri en aza indirmeyi öğrenebilirsiniz.
Yoğun Kaygı Duygusu ve Kaygı Bozukluğu İlişkiyi Nasıl Etkiler?
Bu alanda yapılan araştırmalar:
- Anksiyete bozuklukları ile ilişkiler arasında bir bağ olduğuna işaret ediyor. Bireylerin partnerlerinin kaygılarına neden olma, kaygılarını artırma veya iyileştirmede bir rol oynadığını gösteriyor. Bazı bulgular, eşlerin artan kaygı yaşadığı günlerde, partnerlerinin olumlu niteliklerinde bir azalma bildirme olasılığının daha yüksek olduğu yönünde.
- Partnerlerin başa çıkma tarzlarındaki, özellikle kaçınmayla başa çıkmadaki eş uyumunun, zaman içinde depresif belirtiler oluşmasına yol açabildiğini gösteriyor. Çiftler kaygıyı kaçınma yoluyla yönetme konusunda gizlice anlaştıklarında, istemeden paylaşılan sıkıntının derecesini günden güne sürdürmeleri veya şiddetlendirmelerinin mümkün olduğu düşünülüyor.
- Anksiyete bozukluğu olanların boşanma oranlarının daha yüksek olabildiğini gösteriyor.
Kaygı Bozukluğu Olan Bir Partnerle İlişkide Olmak
Aileniz, arkadaşlarınız, iş arkadaşlarınız ile ilişkileriniz hakkında çok endişelenip, bu endişelerle başa çıkmak için olumsuz stratejiler geliştirmiş olabilirsiniz. Bu da sizi anksiyete bozukluğu yaşayan sevgiliye dönüştürebilir, özellikle romantik ilişkilerinizi kötü etkileyebilir.
İroniktir ki aslında sürdürmek için üzerine saatlerce düşündüğünüz ilişkileriniz, aşırı düşünmenin ve kaygının getirdiği sorunlar sebebiyle zamanla yıpranabilir.
Anksiyetesi olan biriyle sevgili olmak, her durumda aynı sonuçlara yol açmak zorunda değildir. Ancak genel anlamda anksiyeteli biriyle sevgi olmak aşağıdaki gibi gözükebilir:
- Yaygın anksiyete bozukluğu olan kişiler aşırı düşünmeye meyilli olabilirler. Bu durumda da olayların altında farklı anlamlar arama, sürekli en kötü senaryolara odaklanma gibi ilişkide iletişim sorunları yaratabilecek tutumlar sergileyebilirler.
- Sosyal kaygı yaşayan birey, haklı olduğu zamanlarda bile geri çekilmeyi tercih edebilir. İkili ilişkilerdeki çatışmalardan ve duygularını ifade etmekten kaçınabilir. Bununla birlikte partnerine aşırı bağımlı da olabilir. Yani sosyal kaygı ilişkide hem kaçınma hem bağımlı olma davranışlarının oluşmasına yol açabilir.
- Kaygı bozukluğu yaşayan bireyler kendi kaygılarıyla fazla zaman kaybettikleri için başkalarına karşı ilgisiz davranabilirler. Zihinsel anlamda sürekli yorgun olma ihtimalleri yüksektir. Bu nedenle daha ben merkezli davranabilirler ve ilişkinin bencil tarafı gibi görünebilirler.
- Kaybetme korkusu yaşayabilecekleri için aşırı tedirgin davranabilirler ve ilişkinin olumsuz yönleri, çözülmesi gereken sorunları üzerine çalışılması gereken zamanlarda aşırı savunmacı olabilirler.
- Sürekli kaygı duydukları için beraber yapılan aktivitelerden yeteri kadar keyif alamayabilirler ve yeni şeyler denemekten kaçınmak isteyebilirler.
- Şüpheci davranabilirler ve özgüven eksikliği yaşayabilirler. Bu nedenle karşı tarafın yaşamını kontrol etmek isteyebilir, özel alana saygı duymakta zorlanabilirler.
- Çok alıngan ya da eleştirel olabilirler. Karşı tarafı rahatsız hissettirecek şekilde aşırı tepkiler verebilirler.
- Kaygı duygusu beraberinde cinsel yaşam sorunlarını da getirebilir. Cinselliğin geri plana atıldığı bir ilişkide iletişim sorunları ve duygusal olarak da birbirinden uzaklaşma gibi farklı problemler oluşabilir.
İlişkiler Kaygıyı Tetikleyebilir mi?
Yakın ilişki içerisinde olan bireylerden biri kaygı sorunu yaşamasa bile zamanla ilişkileri bir kaygı kaynağına dönüşebilir. Buna “ilişki anksiyetesi” adı verilir. Peki, bu ilişki anksiyetesi nedir?
İlişkideki genel problemler çözülmedikçe, çatışmaları yönetmeye dair ortak stratejiler geliştirilmedikçe kaygı bu ilişkinin bir parçası haline gelebilir. Özellikle iletişim problemleri çiftlerin birbirini doğru ve verimli bir şekilde dinlemesini, anlamasını engellediği için beraberinde birçok olumsuz duyguyu getirebilir.
Kimi zaman bireyler sorunları için karşı taraftan umdukları desteği göremeyebilirler, kimi zaman ise ellerindekiyle yetinemeyebilirler. Bunun yanında özellikle yıkıcı davranışlar sergilenen kişilik bozuklukları ve bağımlılık gibi sorunlar ilişkinin toksik bir yapıya bürünmesine yol açabilir. Bu konuda daha detaylı bilgi almak için “Toksik İlişki Belirtileri” yazımıza göz atabilirsiniz.
Bunlarla birlikte farklı bir psikolojik sorunu olan biriyle bir ilişki kurmaya çalışmak da kaygıyı tetikleyebilir. Kişilik bozuklukları, bağımlılıklar, uyku problemleri ya da yeme bozuklukları… Herhangi biri partnerlerden birinin hayatının bir parçası haline geldiyse bu durum ilişkisine de yansıyabilir.
İlişkilerde Kaygıyla Başa Çıkmak
Hem bireysel olarak, hem de ilişki içerisinde, kaygıların ve kaygı bozukluğunun birçok negatif etkisi olabiliyor. Bu sebeple kaynağı ister ilişkinin kendisi ister başka sebepler olsun, kaygınızla başa çıkmayı öğrenmek büyük ölçüde önem taşıyor.
Bu gibi konularda Heltia uygulaması üzerinden online terapi alabilir ve uzman psikologlarla görüşebilir, kaygılarınızla ve ilişki problemlerinizle daha rahat başa çıkabilir ve ruh sağlığınızı iyileştirmek için önemli bir adım atabilirsiniz.
Bu içeriği faydalı bulduysanız “Depresyon Romantik İlişkileri Nasıl Etkiler?” ve “İlişki Stresi: İlişki ve Stres Birbirini Nasıl Etkiler?” başlıklı makaleleri de inceleyebilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
Kaynaklar:
Priest, J. B. (2013). Anxiety disorders and the quality of relationships with friends, relatives, and romantic partners. Journal of clinical psychology, 69(1), 78-88.
Zaider, T. I., Heimberg, R. G., & Iida, M. (2010). Anxiety disorders and intimate relationships: a study of daily processes in couples. Journal of Abnormal Psychology, 119(1), 163.
Ruiz, F., Beltrán, D. M. G., Cifuentes, A. M., & Falcón, J. C. S. (2019). Single-case experimental design evaluation of repetitive negative thinking-focused acceptance and commitment therapy in generalized anxiety disorder with couple-related worry. International journal of psychology and psychological therapy, 19(3), 261-276.
Malivoire, B. L., Mutschler, C., & Monson, C. M. (2020). Interpersonal dysfunction and treatment outcome in GAD: A systematic review. Journal of anxiety disorders, 76, 102310.