Hayatınız boyunca hiç soğuk bölgelerde yaşamayı düşündünüz mü? Uzun süren kış mevsimi ve soğuk havaya ne kadar alışkınsınız? Kış mevsimi, filmlerde veya kitaplarda şömine karşısında battaniyeye sarılıp kahvenizi yudumladığınız bir mevsim olarak gösterilse de gerçekte insanlar üzerinde farklı etkilere sahip. Yaşadığınız ılıman şehirden soğuk bir şehre taşındığınızda ya da uzun süren kış aylarında psikolojiniz etkileniyorsa kış depresyonu yaşıyor olabilirsiniz.
Eğer kış depresyonunda olduğunuzu düşünüyorsanız bu süreci atlatmak için deneyebileceğiniz birçok çözüm yolu var. Gelin, kış depresyonuna dair tüm detayları ve bunun çözüm yollarını birlikte inceleyelim.
Kış Depresyonu Nedir?
İngilizcede “winter blues” veya “seasonal affective disorder” (SAD) olarak tanımlanan kış depresyonu, sonbaharın sonundan ilkbahar başlangıcına kadar süren bir mevsimsel depresyon çeşididir.
- Kış depresyonu, kışın günlerin kısalması ve insanların güneş ışığına daha az ulaşabilmesine benzer sebeplerden ortaya çıkar.
- İnsanların fiziksel sağlığı kadar psikolojik sağlığı da bu faktörlerden etkilenebilir.
- Genelde kendini daha düşük duygu durumu hâliyle belli eden kış depresyonu; genetik yapıya, coğrafyaya, cinsiyete veya yaşam biçimine bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Kış depresyonundan önce depresyona dair daha detaylı bilgiye sahip olmak istiyorsanız "Depresyon Nedir, Çeşitleri ve Semptomları Nelerdir?" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kış Depresyonu Neden Olur?
Kış aylarında depresyon, insanların güneşe daha az temas etmesi ve gündüzlerin kısalmasıyla insanlar için daha müsait bir hâl alır. Kış depresyonun sebepleri şöyle sıralanabilir:
- Soğuk hava: Soğuk, insan vücudunu strese sokan fiziksel bir etken olarak bilinir. Soğuk havada kortizol ve adrenalin gibi hormonların seviyeleri artar. Bu yüzden kaygı, hâlsizlik, mutsuzluk ve uyku gibi durumlar açığa çıkabilir.
- Hormon değişiklikleri: Kış aylarında beynin kimyasal yapısında meydana gelen bazı değişiklikler, azalan güneş ışığı alımıyla vücutta artan melatonin ve düşen serotonin seviyeleri, duygu durumunuzda değişikliklere yol açabilir.
- Vücudun biyolojik saatinin değişmesi: Daha az gün ışığı ve günlerin kısalması, günlük yaptığınız aktivitelerden uyku düzeninize kadar pek çok alışkanlığınızı etkiler. Alışkanlıkların ve günlük rutinin dışına çıkmak biyolojik saatinizin şaşmasına yol açabilir.
- Stresli ve hareketsiz yaşam tarzı: Yoğun çalışma temposu, ekonomik sıkıntılar, ailevi problemler, havaların soğumasıyla artan hareketsizlik ve sosyalleşmenin azalması, kış depresyonunu tetikleyebilir.
- D vitamini eksikliği: D vitamininin önemli bir kaynağı olan güneş ışığından mahrum kalmak, D vitamini alımını azaltabilir. D vitamini eksikliğine bağlı olarak serotonin seviyesinde düşüş görüldüğünde kış depresyonu ihtimali artabilir.
Kış Depresyonu Belirtileri Nelerdir?
Kış depresyonu, diğer depresyon çeşitleri gibi hafif derecede başlayabilir ve süreç içerisinde daha ileri bir boyut kazanabilir. Bahsedeceğimiz belirtiler, kış mevsimine girildiğinde sizde de belirli bir süre devam ediyorsa kış depresyonunda olabilirsiniz. Bu belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Neredeyse her gün, gün boyu süren depresif hissetme hâli ve üzüntü,
- Karbonhidrat tüketiminde artış ve kilo alımı,
- Önceleri yapmaktan keyif aldığınız aktivitelere olan ilginizin azalması,
- Aşırı yorgunluk ve enerji düşüklüğü,
- Değersiz hissetme ve umutsuzluğa kapılma hâli,
- Uyku problemleri ve çok uyuma,
- Konsantrasyon güçlüğü.
Bunlara benzer zihinsel ve fiziksel değişimler, kış depresyonunun majör belirtileri arasında yer alır. Her ne kadar insanların zaman zaman ruh hâllerindeki düşüşler olağan olsa da kışın bu durumun süreğenleşmesi, kış depresyonunun habercisi olabilir.
Siz de kendinizde bu belirtileri fark ediyor ve kış depresyonunda olduğunuzu düşünüyorsanız, bahsedeceğimiz çözüm yollarına başvurabilirsiniz:
Kış Depresyonu Nasıl Geçer?
Aralık ve Şubat ayları arasında yalnızlık, soğuk hava ve stresle birlikte kış depresyonunun belirtileri artabilir. Bu durumu geride bırakıp hayatınıza devam edebilmeniz için birçok çözüm mevcut.
İşte kış depresyonuna karşı uygulayabileceğiniz bazı yöntemler:
1. Doğada Yürüyüş Yapın
Güneş ışığına ve D vitaminine daha fazla ulaşmak için doğada yürüyüş yapmayı deneyebilirsiniz. Işık terapisi ya da fototerapinin doğal versiyonu olan bu yöntemle kışın vücudunuza daha çok güneş ışını alabilirsiniz.
2. Kendinize İyi Bakın
Her ne kadar depresif hissetseniz de, kendinizle ilgilenmeyi ihmal etmemelisiniz.
- Düzenli egzersiz,
- Sağlıklı beslenme,
- Kaliteli uyku,
- Çeşitli sosyal aktiviteler gibi yöntemlerle stresinizi yönetmeyi deneyin.
3. Kendi Takviminizi Oluşturun
Hayatınızı doğal akışında ve sorumluluk bilincinizi kaybetmeden sürdürmek için işlerinizi planlayın ve kendi takviminizi oluşturun. Egzersiz yapmak, dinlenmek ve hobilerinize vakit ayırmak için bir plan dâhilinde hareket edebilirsiniz.
4. Bir Uzmanla İletişime Geçin
Mevsimsel depresyon geçici olarak düşünülse de, düzenli ve tekrarlı olduğu durumlarda kişiyi ciddi bir derecede kötü etkileyebilir.
Kış depresyonunda süreci anlamak ya da süreçle nasıl başa çıkacağınızı öğrenmek için bir uzmana danışabilirsiniz. Heltia uygulamasını indirerek yetkin uzmanlarla görüşüp kış depresyonu belirtileriyle daha iyi başa çıkmayı öğrenebilir, iyileşme sürecinize başlayabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “Kaygılı Hissettiğinizde Hatırlamanız Gerekenler (16 Önemli Tavsiye)” ve “Depresyon Nedir, Çeşitleri ve Semptomları Nelerdir?” içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.