Kronik Yorgunluk Sendromu Nedir?
Kronik yorgunluk sendromu; dinlenmekle geçmeyen, herhangi bir tıbbi durumla açıklanamayan ve özellikle sürekli yorgunluk hâliyle karakterize bir rahatsızlıktır. Kronik nöroendokrin immün disfonksiyon olarak da adlandırılan sendrom; kadınlarda daha yaygın görülen, uzun süreli bir durumdur.
Kronik yorgunluk sendromunun belirtileri bireyden bireye değişebilir. Ayrıca semptomların şiddeti günden güne farklılık gösterebilir. Kronik yorgunluğun en yaygın belirtisi ise günlük hayatınızı sürdürmenizi engelleyecek kadar şiddetli hissedilen yorgunluktur.
Sendromun fiziksel ve zihinsel sağlıkla ilgili bazı belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:
- Kronik uykusuzluk,
- Sık sık baş ağrısı,
- Unutkanlık ve bilişsel becerilerle ilgili sorunlar,
- İş yaşamına ve sosyal hayata karşı isteksizlik,
- Konsantrasyon eksikliği,
- Hassas lenf düğümleri,
- Kas veya eklem ağrısı,
- Depresyon.
Sürekli yorgunluktan ve hâlsizlikten muzdarip olan bazı bireyler sık sık boğaz ve karın ağrısı da hissedebilir. Ayrıca sese, kokuya, ışığa, yiyeceklere ve ilaçlara karşı duyarlı hâle gelebilir.
Kronik yorgunluk, fibromiyalji gibi bazı tıbbi durumlarla karıştırılabilir. Bu nedenle teşhis için bir sağlık uzmanıyla görüşmek gerekir.
Kronik Yorgunluk Sendromunun Sebepleri Nelerdir?
Kronik yorgunluk sendromunun nedenleri henüz kesin olarak bilinmese de çeşitli faktörlerin kombinasyonu kronik yorgunluk riskini artırabiliyor. Bu faktörleri şöyle sıralayabiliriz:
- Genetik Faktörler: Aile öyküsünde kronik yorgunluk sendromu görülen bireylerde sendromun yaşanma olasılığı artabilir.
- Duygusal veya Fiziksel Travma: Yakın zamanda şiddetli duygusal stres veya yaralanma yaşamış ya da ameliyat geçirmiş bireylerde kronik yorgunluğun görülme olasılığı artabilir.
- Enfeksiyonlar: Bazı bakteriyel veya viral enfeksiyon rahatsızlıkları geçiren bireyler kronik yorgunluk belirtileri gösterebilir.
Kronik Yorgunluk Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
“Kronik yorgunluk için hangi doktora gidilmeli?” diye merak ediyor olabilirsiniz. Kronik yorgunluk sendromunun teşhisi ve tedavisi için öncelikle iç hastalıkları uzmanıyla görüşmelisiniz. Doktorunuz gerekirse sizi bir nörolog ya da uyku uzmanına yönlendirebilir. Bu sendrom hem fiziksel hem zihinsel sağlık sorunlarıyla ilişkili olabilir. Bunun için farklı alanlardan uzmanlarla görüşmek gerekir.
Dolayısıyla ilk aşamada bireyin öyküsünün ayrıntılı bir şekilde alınması gerekir. Sonrasında yapılacak muayene ve tanı testleriyle mevcut rahatsızlık teşhis edilebilir. Tedavi planı bireyin semptomlarına ve bu semptomların şiddetine göre belirlenir. Bu kapsamda mevcut belirtilerin hafifletilmesi ve yönetilmesi için farklı tedavi türleri bir arada uygulanabilir.
1. İlaç Tedavisi
İlaç tedavisi semptomlarınızın şiddeti ve ihtiyaçlarınız doğrultusunda belirlenir. Örneğin baş, boğaz ve eklem ağrılarıyla başa çıkabilmeniz için doktorunuz ağrı kesici ilaçlar önerilebilir. Belirtileriniz arasında depresyon varsa psikiyatristiniz antidepresan tedavisi uygulayabilir.
2. Meditasyon
Kronik yorgunlukla ilgili ağrıları kontrol altına alabilmek için meditasyon yaparak zihninizi sakinleştirebilirsiniz. Meditasyonu nefes egzersizleri ile desteklediğinizde daha etkili sonuçlar alabilirsiniz.
3. Alternatif Tıp
Yoga, tai chi, akupunktur, masaj gibi pratikleri uygulayarak fiziksel ağrınızı ve zihinsel yükünüzü yönetmeyi öğrenebilirsiniz. Bu noktada herhangi bir pratiği uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerektiğini unutmamalısınız.
4. Yaşam Tarzı Değişikliği
Semptomlarınız arasında zihinsel belirtiler baskınsa yaşam tarzınızda bazı değişiklikler yapabilirsiniz. Örneğin sürekli yorgunluk hissi ve uyuma isteği, rahatsızlığın diğer belirtilerinin üstesinden gelmeyi zorlaştırabilir. Bu nedenle uyku sorunlarının öncelikli çözümü için kafeinden kaçınabilir, yediklerinize dikkat edebilir, sigara ve alkol tüketiminden kaçınabilir ya da uyku rutinlerinizi değiştirebilirsiniz.
Düzenli spor yapmak ve hobilerinize daha fazla zaman ayırmak da rahatsızlığın etkilerinin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Psikolojik yorgunluk ve hâlsizlik hissinin önüne geçmek için iş yükünü azaltmak, mevcut işleri farklı zamanlarda parça parça yapmak, sosyal ilişkileri güçlendirmek ve kendinize daha fazla vakit ayırmak gibi adımlar atabilirsiniz.
Tüm bunların yanında kronik yorgunluk sendromunu atlatabilmek için en önemli adımın kişisel çabanız olduğunu unutmamalısınız. Kararlı bir şekilde ilerleyerek daha sağlıklı, verimli ve mutlu bir yaşama ulaşabilirsiniz. Bu noktada ilk adımı size farklı alanlardan uzmanlarla görüşmeler ve ücretsiz içerikler sunan Heltia uygulamasını indirerek atabilir, fiziksel ve mental sağlığınız için destek alabilirsiniz.
Bu makaledeki bilgileri faydalı bulduysanız “Fibromiyalji Nedir ve Neden Olur?” ve “Kronik Yorgunluk Sendromlu Hastalarda Fizyoterapi” yazıları da ilginizi çekebilir.