Sağlıklı bir insanın vücudunda zaman zaman nedeni bilinmeyen ağrılar oluşsa da bu ağrılar kısa bir süre zarfında kendiliğinden ortadan kaybolur. Bedeninin pek çok farklı noktasında 3 aydan uzun süren ağrılara maruz kalan bireyler ise fibromiyalji sendromuna yakalanmış olabilirler. Uzun süreli travma ve stres gibi pek çok faktör sebebiyle ortaya çıktığı düşünülen fibromiyalji vücudun belirli bölgelerinde uzun süreli ağrılara yol açar.
Fibromiyalji Nedir?
Tıp bilimi için de çok gizemli olan fibromiyalji kronik ağrılara yol açan bir sendromdur. Fibromiyaljinin tanısı için kullanılan herhangi bir test bulunmadığından doktorların tanı koyarken oldukça dikkatli davranması gerekir.
Sendrom sonucu hassas basınç dahi vücudun yaklaşık 18 farklı bölgesinde ağrıya neden olur ve bu bölgeler "fibromiyalji ağrı noktaları" olarak adlandırılır. Sırt, boyun ve omuz gibi muhtelif fibromiyalji ağrı bölgelerinde ortaya çıkan ağrının miktarı ve yoğunluğu ise fibromiyalji olanların yorumlarına göre kişiden kişiye değişir.
Fibromiyalji; migren, huzursuz bacak sendromu, major depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu ve panik bozukluğu ile görülebilir. Ayrıca yorgunluk, uykusuzluk, bilişsel sorunlar ve depresyon gibi çeşitli problemlere neden olabilir.
Fibromiyalji Neden Olur?
Fibromiyaljinin genetik olarak yeni nesillere aktarıldığı düşünülse de rahatsızlığa hangi etmenlerin sebep olduğuna dair araştırmalar hala sürüyor. Stres, genetik yatkınlık, hormonal değişimler ve özellikle fiziksel ya da ruhsal travmalar; hastalığın oluşumunda rol alan önemli faktörler olarak görülüyor.
Bu sendromun ortaya çıkmasında birkaç faktörün bir araya gelmesinin de etkili olduğu düşünülüyor. Fibromiyalji, dünya genelinde erkeklere oranla kadınlarda daha sık görüldüğü için kadın olmak da önemli risk faktörleri arasında bulunuyor.
Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?
Fibromiyalji bedenin pek çok farklı noktasında sinyal niteliğinde semptomlara sebep olur. Fibromiyalji belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Bedenin farklı bölgelerinde ağrı
- Uyku sorunları
- Yorgunluk
- Hassasiyette artış (tat, koku ve ağrı)
- Kaygı
- Baş ağrısı
- Dikkat süresinde düşüş
- Hafıza problemleri
- Depresif düşüncelerde artış
- Sık tuvalete çıkma
- Karıncalanma
Semptomlar, kişinin yaşına ve cinsiyetine göre değişebileceği gibi dönemsel farklılıklar da gösterebilir.
Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir?
"Fibromiyalji tedavisi" olarak adlandırılan net bir yöntem henüz geliştirilmemiş olsa da doktorlar, genellikle kişilerin yaşadığı semptomların şiddetini azaltmaya yarayacak müdahalelerde bulunur. Gerekli gördükleri durumlarda kişilerin hayat kalitesini yükseltmek amacıyla bazı ilaçlar reçete edebilir. Kişilerin kaslarını hedef alan fizik tedavi yöntemlerine de başvurabilir.
Fibromiyalji tedavisinde sıkça başvurulan yöntemlerden biri de psikoterapidir. Fibromiyalji tanısı alan bireyler, travma temelli psikoterapi yaklaşımlarından biri olan EMDR'den yüksek fayda sağlayabilir. Bir diğer psikoterapi ekolü olan Bilişsel Davranışçı Terapi de bireylerin gevşeme tekniklerini, depresif düşüncelerle ve kaygıyla baş etme yöntemlerini öğrenmesine yardımcı olabilir.
"Fibromiyalji tedavi edilmezse ne olur?" diye merak ediyorsanız bu noktada ortada kesin bir tedavi olmadığını hatırlatmamız gerekir. Semptomları hafifletmeye yönelik uygulamalardan kaçınmak ise hayat kalitesini düşürebilir.
Fibromiyalji Egzersizleri Nelerdir?
Fibromiyalji ataklarının etkisini azaltmak için stresten uzak durmak ve sağlıklı beslenmek gerekir. Bunların yanı sıra sağlıklı yaşam alışkanlıklarını düzenli egzersiz ile desteklemek de önemli. Dolayısıyla alanında uzman doktor ve fizyoterapistler yardımıyla fibromiyalji semptomlarını hafifletebilecek çeşitli egzersiz programları hazırlanabilir.
Egzersizleri evde yapacak bireyler için germe ve güçlendirme egzersizleri, artan bir tempoda uygulandığında ağrı üzerinde etkili olabilir. Özellikle pek çok kas grubunun çalışmasına yardımcı olan mekik, yarım şınav ve plank gibi hareketler ağrıları hafifletmeye katkıda bulunabilir. Spor salonuna gitmeyi tercih eden bireylere ise bedenin farklı bölgelerindeki kasların güçlenmesine yardımcı olan yüzme, jimnastik ve pilates gibi spor dalları önerilir.
Fibromiyalji semptomlarını hafifletebilecek çeşitli öneriler olsa da her bedenin farklı olduğunu ve herkesin semptomları farklı şekillerde yaşadığını unutmamak gerekir. Bu nedenle semptomlarla başa çıkmak için mutlaka uzmanlardan destek almalısınız. Bu aşamada Heltia uygulamasında yer alan farklı uzmanlarla iletişime geçebilirsiniz. Fiziksel sağlık, beslenme ve mental sağlık alanlarında uzman desteği alabilirsiniz.
Bu makaledeki bilgileri faydalı bulduysanız “Fibromiyalji Hastalarının Yapmaması Gerekenler” ve “Kronik Yorgunluk Nedir, Neden Olur, Nasıl Geçer?” yazılarımız da ilginizi çekebilir.
Bir uzman olarak bu konuda bir eğitim almak isterseniz Fizyodemi - Fibromiyalji Rehabilitasyonu eğitimine göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.