İnsan, tarihinin başlangıcından bu yana doğa ile zorlu bir mücadele içinde olmuştur. Zamanla gelişen bilimin ışığında insan bu mücadelede öne geçmiş olsa da doğa, hâlâ zorlu bir rakip. Mevsim geçişleri bu zorlu rakibin güçlü hamlelerinden biri ve pek çok insanın günlük yaşamını doğrudan etkiliyor. Çünkü mevsim geçişleri baş ağrısı, yorgunluk, depresyon gibi pek çok durumu beraberinde getirebiliyor.
Haydi gelin, "Mevsim geçişleri bizi nasıl etkiler?", "Mevsim geçişlerinde neler olur?" gibi soruların cevaplarını hep birlikte inceleyelim.
Mevsim Geçişlerinde Vücutta Neler Olur?
Mevsim değişikliği basitçe dünyanın güneş etrafındaki dönüşüyle açıklanabilse de dünya üzerinde yaşayan canlılar için farklı anlamlar ifade edebiliyor. Mevsim geçişlerine bağlı olarak bitkiler nasıl çiçek açıyor ya da yaprak döküyorsa, hayvanlar nasıl tüy döküp kış uykusuna yatıyorsa biz insanlar da benzer şekillerde etkileniyoruz. Hayvan ve bitkiler için bahsettiğimiz fiziksel değişime insanlar açısından da örnek vermek mümkün. Mevsim değişikliği belirtilerinden bazıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Cilt kuruluğu,
- Grip gibi viral hastalıklar,
- Mevsimsel alerjiler,
- Akne gibi cilt problemleri,
- Yorgunluk,
- Baş ağrısı.
Mevsim geçişleri psikolojik açıdan da bireyleri etkileyebiliyor. Mevsimsel Duygu Durum Bozukluğu olarak da isimlendirilen Mevsimsel Depresyon, yapılan çalışmalara göre ABD'de yaklaşık 10 milyon insanı etkiliyor. Peki, neden mevsim geçişleri depresyona sebep oluyor?
Mevsim geçişi depresyon ilişkisi hâlâ tam olarak anlaşılamasa da durumun sonbahar ve kış günlerinde güneş ışığına maruz kalma oranının azalmasıyla bağlantılı olduğu düşünülüyor. Mevsim geçişlerinde depresyon belirtilerinin bazı örnekleri ise şöyle:
- Kalıcı bir düşük ruh hâli,
- Günlük etkinliklere karşı ilgi kaybı,
- Sinirlilik,
- Umutsuzluk, suçluluk ve değersizlik gibi duygular,
- Gün boyunca uykulu hissetme,
- Konsantre olmada zorlanma.
Mevsimsel Depresyon konusunda daha detaylı bilgi almak isterseniz "Mevsimsel Depresyon Hakkında Her Şey(7 Soruda)" başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Mevsim Geçişlerinde Uyku Problemi
Uyku, vücudumuzun ve beynimizin dinlenmesi için temel ihtiyaçlardan biri. Dengeli ve kaliteli uyku sağlığımızı olumlu yönde etkilerken dengesiz uyku süreleri tam tersi bir etki yaratabiliyor. Mevsim geçişlerinde değişen gece ve gündüz süreleri ile sıcaklık farkları, uyku düzeni üzerinde rol oynayabiliyor.
Kaliteli bir uyku için alınabilecek bazı önlemlere kısaca değinelim:
- Her gün aynı saatte uyuyup uyanmaya dikkat edebilirsiniz.
- Uygun yatak ve yastık tercihinde bulunabilirsiniz.
- Odayı ısı ve ışık bakımından mevsim geçişlerine uygun hâle getirebilirsiniz.
- Çay, kahve, alkol ve sigara gibi uyarıcı etkisi olan içecekleri akşam saatlerinde tüketmemeye özen gösterebilirsiniz.
Mevsim Geçişleri Hastalıklarından Nasıl Korunabiliriz?
Mevsim değişikliği her yıl birçok insanı fiziksel ve zihinsel olarak etkilemeye devam ediyor. Bazen mevsim geçişlerinde yorgunluk ve hâlsizlik yaşanırken bazen de depresyon gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabiliyor. Mevsim geçişlerinin etkileri hakkında bilgi edinerek hem kendimizi hem çevremizi koruyabiliriz.
İşte mevsim geçişlerine hazırlanmak için bazı ipuçları:
1. Kendinize Zaman Ayırın
Günlük koşturmadan bir süre de olsa uzaklaşıp meditasyon ve nefes egzersizi gibi fiziksel ve zihinsel olarak rahatlatıcı etkinliklere zaman ayırabilirsiniz.
2. Daha Fazla Hareket Edin
Fiziksel olarak aktif olmak hastalıklara neden olan bazı bakterilerin solunum yollarından atılmasına yardımcı olmakla kalmıyor, ayrıca stresi de kontrol altında tutmaya olanak sağlıyor.
3. Kişisel Hijyeninize Özen Gösterin
Ellerinizi düzenli olarak yıkamanın yanında kapı kolu, telefon ve uzaktan kumanda gibi sürekli temas hâlinde olunan yüzeyleri dezenfekte etmek; iyi bir önlem olabilir.
4. İhtiyaç Hâlinde Besin Takviyesi Alın
Bağışıklığımızı sağlam tutmak için doktor kontrolünde C vitamini gibi takviyeler almak yararlı olabiliyor. Ayrıca sebze ve meyveleri mevsimlerinde tüketmek de onlardan en yüksek düzeyde verim almamızı sağlıyor.
Mevsim geçişlerinden etkilendiğinizi düşünüyor ve bu problemle mücadele etmek için çözüm yolu bulmakta zorlanıyorsanız bir uzmana başvurabilirsiniz. İstersiniz [Heltia uygulamasını indirerek]https://heltia.go.link?adj_t=16d9bee9_16yd20yp) online psikolog, diyetisyen ve fizyoterapistlerle iletişime geçebilir ve destek almaya hemen başlayabilirsiniz.
Bu içeriği faydalı bulduysanız, “Bağışıklık Sistemi Sağlığı için Ne Yemeli, Ne Yememeli?” ve “Sindirimi Kolaylaştıran Fermente Gıdalar ve Tarifler” başlıklı makalelere de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.