İster arada bir yaşanan ister düzenli bir sorun olsun, çoğu kişi odaklanma konusunda sıkıntı çekebiliyor. Özellikle yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) ile birlikte gözlenebilen bu durum, kişinin odaklanmak için çok çaba sarf etmesine neden oluyor ve profesyonel hayatını olumsuz etkileyebiliyor.
Siz de odaklanamama problemi yaşıyor, başladığınız işe bir türlü dikkatinizi veremiyorsanız aşağıdaki önerilerimizden faydalanabilirsiniz:
1. Kendinize Bir Rutin Oluşturun
Tabii ki odaklanma sorunu yaşayan kişilerin net bir plan yapması, yapabilse de bu plana uyması zorlayıcı olabilir. Yine de olabildiğince bir rutine bağlı kalmak bazı görevler hakkında çok fazla düşünmeden aksiyon alabilmenizi sağlar. Hem zihinsel hem bedensel anlamda rutine başlamadan önce o süreçte yapacaklarınıza hazırlanmış olursunuz.
Bu rutinin size, koşullarınıza uyması ve olabildiğince gerçekçi olması da önem teşkil ediyor. Kendinizi kaldırabileceğinizden büyük bir stres altına sokmak sadece odaklanma probleminizi kötüleştirecek, veriminizi düşürecektir. Nasıl ve ne düzende daha iyi çalışacağınızı kestiremiyorsanız farklı metodlar denemek tamamen size kalmış.
Bir örnek olarak daha iyi odaklanmak için rutinleri tamamlama konusunda kendinize biraz katı kurallar koyabilir, saatlik bir programa uymayı deneyebilirsiniz. Çoğu insana bu kısıtlayıcı gelse de bazı insanlar tamamen planlı bir düzende daha iyi çalıştığını ifade ediyor.
2. Dikkat Dağıtıcı Unsurları Çevrenizden Uzaklaştırın
Burada ilk adım güçlü bir öz farkındalık geliştirmek, dikkatinizi dağıtan şeyleri fark edebilmek ve kabullenebilmek. Bu şekilde nasıl bir ortamda daha iyi çalışacağınızı keşfedebilir, dikkat dağıtıcı unsurlarla aranıza mesafe koyabilirsiniz.
Örneğin en yaygın dikkat dağınıklıklarını aşağıdaki şekillerde eleyebilirsiniz:
- Telefonunuzu ve tabletinizi kolay ulaşamayacağınız bir yere kaldırın.
- Elektronik cihazların bildirimlerini kapatın.
- Cama dönükseniz ve dışarının hareketli olması sizi rahatsız ediyorsa perdeler kapalı bir şekilde oturun.
- Her gün belirli bir zaman aralığını derin çalışmaya ayırın, takviminizde o saatleri meşgul olarak işaretleyin.
- Sesi önlemek için kulaklık takın ya da müzik dinleyin.
- Kapınıza “Çalışıyorum”, “Rahatsız etmeyin” gibi bir ibare asın. Evdekilerden bunun asılı olduğu saatlerde acil olmayan iletişimleri bekletmelerini isteyin.
3. Aynı Anda Tek Bir İşle Uğraşın
“Multitasking”, yani aynı anda birçok görev yapma efsanesini büyük ihtimalle duymuşsunuzdur. Birçok insan bu konuda yetenekli olduğunu söyleyip multitasking yapsa da, araştırmalar bunun sadece dikkatinizi böldüğüne işaret ediyor. Çok geç olmadan bu alışkanlıktan vazgeçerek odaklanamama probleminin önüne geçebilir ve daha verimli çalışabilirsiniz.
Bazen buna mecbur olsanız bile konsantrasyon isteyen görevleri tamamlarken sadece ona odaklanmaya alışmalısınız. Bu noktada odaklanmanız gerekenleri ve daha basit görevleri birbirinden ayırarak başlayabilirsiniz. Araya farklı işler almanız gereken zamanlarda da basit ve kısa süreli görevleri yerine getirmeye özen gösterebilirsiniz.
4. Klasik Müzik Dinleyin
Bu yukarıdaki maddeyle de biraz bağlantılı. Çünkü yüksek tempolu ve sözlü müzikler aslında odağımızı bölebiliyor, işimiz yerine onlara odaklanmamızı sağlayabiliyor. Ayrıca yapılan birçok farklı araştırma, klasik müziğin kendisinin de odak süresini artırabildiğini gösteriyor.
Eğer klasik müziğe çok alışkın değilseniz de yavaş yavaş denemeler yapabilir, kısa süreli şans verebilirsiniz. Benzer bir etki için yağmur, odun ateşi gibi “beyaz gürültü” etkisi yapan doğa seslerini de dinleyebilirsiniz.
5. Aklınıza Gelenleri Not Alın
Odaklanma uğruna aniden aklınıza gelen bazı fikir ve düşünceleri kaybetmemek de önemli.
Bu nedenle bir işe uğraşırken aklınıza başka bir şey geldiyse, onu mutlaka not alın ve sonraya bırakın. Böylelikle hem acil bir durum olmadıkça bir görevi başka bir iş için bölmemiş hem de aklınıza gelen işi sonradan planınıza dahil edebilecek olursunuz.
6. Zaman Yönetimi Becerilerinizi Geliştirin
Zamanı nasıl yöneteceğinizi bilemez ve iyi bir plan dahilinde ilerlemezseniz, sürekli “yetiştirememe endişesi” yaşayabilirsiniz. Bu nedenle hep acele etme ihtiyacı duyabilir, panik olabilir ve odaklanmakta daha da fazla zorlanabilirsiniz.
En verimli olduğunuz yöntemi bulmak için farklı zaman yönetimi planlama tekniklerini deneyebilirsiniz. Örneğin “Zaman Yönetimi Nasıl Geliştirilir? (6 Etkili Yöntem)” adlı blog yazımızı inceleyerek birçok farklı metod hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
7. Mola Vermeyi İhmal Etmeyin
Araştırmalar beynin, bir uyaran sürekli hale geldiğinde, onu görmezden gelmeye başlayabileceğini gösteriyor. Yani dikkatinizi yaptığınız işten başka bir yere odaklayarak çok küçük molalar vermek konsantrasyonu önemli ölçüde artırabilir.
Burada fazla uzun ve dikkat dağıtıcı molalar vermemek de önemli. Molaları fazla uzatmak görevlerin aksamasına yol açar ve bu da beraberinde stresi getirebilir.
Örneğin Pomodoro gibi bir tekniği kullanabilir, 25 dakika çalışma ve 5 dakikalık mola şeklinde bir düzen uygulayabilirsiniz. Kendinizi bu sisteme alıştırmak, kendinizi sıkışmış hissetmeye başladığınızda zihninizle inatlaşmamak ve tazelenmek açısından etkili olabilir.
Bu molalarda ise telefona dalmak yerine esneme-germe hareketleri yapmak, birisiyle konuşmak, nefes egzersizleri yapmak ya da başka bir görev türüne geçmek gibi aktiviteler deneyebilirsiniz.
8. Farklı Bir Şey Yapmaktan Çekinmeyin
Bazen her ne kadar bir göreve konsantre olmak isteseniz de takılıp kalabilirsiniz. Böyle zamanlarda beynin odaklanmak için taze bir şeye ihtiyacı olabilir. Başka görevlere veya yapmayı sevdiğiniz bir şeye geçmeyi deneyerek odağınızı daha sonra yeniden yakalayabilirsiniz.
Bu, “başarısız olduğunuz” anlamına gelmek zorunda değil. Aksine, o an verimli olamayacağınızı tanımak ve kendinize ihtiyaç duyduğunuz zamanı vermek güçlü bir öz farkındalık göstergesidir. Bu yöntem daha uzun süre üretken kalmanıza yardımcı olabilir.
Odaklanamama sorununa yardımcı olabilecek bir diğer önemli şey de DEHB gibi potansiyel problemlerin teşhisini sağlamak, gereken durumlarda uzman desteği almaktır. Bunun için Heltia uygulaması üzerinden online terapi alabilir ve odaklanma sorununuzu iyileştirmeye başlayabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “Güven Duygusu Nedir, Nasıl Kazanılır?” ve "Zaman Yönetimi Nasıl Geliştirilir? (6 Etkili Yöntem)” adlı içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz