Flört şiddeti, mevcut veya eski bir partner tarafından uygulanan ya da uygulanmakla tehdit edilen fiziksel şiddet, cinsel şiddet, psikolojik şiddet, dijital şiddet ve ekonomik şiddet olarak tanımlanabilir.
“Yakın ilişki şiddeti”, “partner şiddeti”, “aile içi şiddet” gibi isimlerine de aşina olduğumuz bu durum, romantik ilişki başlamadan hemen önce, bittiğinde ya da sürerken bir partnerin güç kullanarak diğer partner üzerindeki kontrolünü artırmaya çalışması ve kişinin sınırlarını ihlal etmesidir. Burada bahsettiğim sınır ihlali partnere fiziksel olarak zarar vermek kadar bariz olabilirken “kıskanma” duygusu ile karakterize olan davranışlar gibi hemen göze çarpmayan, hatta tutku olarak algılanabilen müdahaleler de olabilir.
Flört Şiddeti Türleri Nelerdir?
Partner şiddetinin fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik ve dijital boyutları olabilir. Flört şiddeti çeşitlerini şöyle açıklayabiliriz:
1. Fiziksel Flört Şiddet
Fiziksel partner şiddeti, kişinin partnerinin bedenine zarar vermek amacıyla herhangi bir eylemde bulunmasıdır.
- “Dayak” başlığı altında düşünebileceğimiz her türlü eylem,
- Sıkıca kavramak, eşya fırlatmak, ısırmak, partnerin saçını ya da sakalını çekmek,
- Partnerin ihtiyaç duyduğu tedaviyi görmesini engellemek gibi kişinin bedensel bütünlüğünü bozma potansiyeli olan her türlü eylem sayılabilir.
2. Psikolojik Flört Şiddeti
Psikolojik, duygusal partner şiddeti; kişinin partnerin hayatı üzerinde kontrolü sağlamak amacıyla partnerin duygularının ve duygusal ihtiyaçlarının sistematik olarak istismar edilmesi, yaptırım ve tehdit aracı olarak kullanılmasıdır. Partneri:
- Küçümsemek, tehdit etmek, küfür ve hakaret etmek,
- Başkalarının yanında küçük düşürmek,
- Bireysel haklarını ve düşünceleri yok saymak,
- Giyim kuşamına karışmak,
- Ailesi ve arkadaşlarından hem fiziksel hem de duygusal açıdan izole etmeye çalışmak,
- İftira atmak,
- İntihar girişiminde bulunarak ilişkide hakimiyet kurmaya çalışmak psikolojik partner şiddetinin kolayca adlandırılamayan ancak mağdur için en az fiziksel şiddet kadar zarar verici olan örneklerindendir.
3. Cinsel Flört Şiddeti
Partner tarafından uygulanan cinsel şiddet ise kişinin, partnerinin isteği ve onayı olmaksızın partnerin cinsel aktiviteye zorlandığı, zorla onay alındığı ve partnerin cinsel sınırlarının yok sayıldığı davranışlar bütünüdür.
- Partnerin rızası dışında partneri cinsel ilişkiye zorlamak, öpmek, dokunmak,
- Karşılıklı anlaşma olmaksızın doğum kontrol yöntemini kullanmamak veya karşı tarafın doğum kontrol yöntemini kullanmasına izin vermemek,
- Onay almadan partnerin cinsel içerikli görüntülerini çekmek ve bu görüntüleri yaymakla tehdit etmek cinsel partner şiddetinin örnekleri olarak verilebilir.
4. Ekonomik Flört Şiddeti
Ekonomik şiddet, kişinin partnerini kendine finansal boyutta bağımlı hale getirebilmesi ve güç dengesini kendi lehine çevirebilmesi için partnerinin paraya ulaşımını kısıtlayıcı ya da tamamen engelleyici davranışlarda bulunmasıdır.
- Partnerin çalışmasına izin vermemek,
- Gelirine el koymak,
- Meslek edinmesine ya da işinde yükselmesine engel olmak, borçlandırmak (kendi adına partnerine kredi çektirmek, senet imzalatmak),
- İstemediği işte zorla çalıştırmak,
- Yetersiz para vermek birer ekonomik şiddet örneğidir.
5. Dijital Flört Şiddeti
Hayatımızın önemli bir kısmını kapsayan dijital dünyanın ürünlerinden biri olan ve “yeni kuşak şiddet” olarak da adlandırılan dijital şiddette ise partnerin isteği dışında gerçekleştirilen sürekli arama, mesaj gönderme, partneri sürekli mesaj göndermeye zorlama, partnerin sosyal medya hesaplarını kontrol etme ve telefonuna takip uygulamaları indirme gibi eylemler görülür.
6. Takip Etme, Stalking
Partner şiddeti kapsamında ele almak istediğim sonuncu ama bir o kadar önemli olan bir diğer kategori ise muhtemelen hepimizin bildiği stalking, yani ısrarlı takip konusudur.
Birliktelikleri devam eden ya da son bulmuş olan partnerlerden birinin, diğerini kişinin isteği dışında ve tek taraflı olarak fiziksel ya da sosyal mecralar üzerinden sürekli takip etmesi ısrarlı takiptir. Bu şiddet türünde de diğerlerine benzer şekilde kişinin mahremiyet alanı ve sınırları ihlal edilir. Toplum nezdinde masumlaştırılabilecek bu şiddet türü üzerine yapılan araştırmalar ise partnerleri tarafından öldürülen kadınların önemli bir kısmının öncesinde tek taraflı ısrarlı takip mağduru olduğunu; kadın cinayeti vakalarının %76’sında ısrarlı takibin bildirildiğini göstermektedir (Başar & Sakallı, 2021).
Özetle, partnerin rızası dışında gerçekleşen ve partnerin fiziksel veya psikolojik bütünlüğünü tehlikeye atma potansiyeli taşıyan her türlü davranış partner şiddeti olarak değerlendirilebilir. Sözü geçen şiddet türleri, ayrı ayrı görülebilmekle birlikte genellikle iç içe geçmiş şekilde karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca hafiften ağıra, kısa süreliden uzun süreliye seyredebilen bir tür spektrum olarak düşünülmelidir.
Bu içeriği faydalı bulduysanız, Klinik Psikolog Hilal Sena Balandı’nın diğer yazıları olan “Flört Şiddeti Ne Kadar Yaygın?” ve “Flört Şiddetine Maruz Kalmak Bireyleri Nasıl Etkiler?” başlıklı makaleleri de inceleyebilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
Kaynaklar:
Başar, D. & Sakallı, N.(2021). Israrlı Takip: Tanımı ve Sosyal Psikolojik Değişkenler ile İlişkileri. Türk Psikoloji Yazıları.