Değişen hayat koşulları gibi insanların karşı karşıya kaldığı problemler de günden güne farklılaşıyor. 2000'li yılların başında yaygın biçimde kullanılmaya başlayan FOMO kavramı, modern hayata ayak uyduran insanların karşılaştığı sorunları ifade ediyor.
Gün içerisinde bir şeylerden geri kaldığınızı düşünüyor musunuz? Çevrenizdeki insanların hayatını takip etmek için sosyal medyada çok mu vakit geçiriyorsunuz? Sizin ya da çevrenizdeki herhangi birinin cevabı "Evet!" ise FOMO hakkında daha detaylı bilgi alabilirsiniz. Bu yazıda ''FOMO ne anlama gelir ve neden olur?'' gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
FOMO Nedir?
Bir kısaltma olan FOMO'nun açılımı ''Fear of Missing Out''dur. FOMO, Türkçeye "Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (GKK)" olarak geçen bir kaygı türüdür. Kavram, heyecan verici bir deneyimin ya da önemli bir bilginin kaçırıldığı fikrinden doğan kaygıyı ifade eder. FOMO, hem kaygıyı tetikleyen bir şeyleri kaçırma algısını hem sosyal bağlantıları sürdürmek için sosyal medya mecralarını kontrol etmek ve yenilemek gibi zorlayıcı davranışları içerir.
Bir ortamda ya da sosyal medya mecrasında bulunmayan kişiler o anda yaşanan yeni gelişmelere dair bilgi edinememekten endişe eder. Bu endişe sonucunda sosyal medyayı daha yakından takip etme ihtiyacı hisseder ya da başkalarıyla daha sık iletişime geçerek diğer insanların neler yaptığını öğrenmeye çalışır. Tüm bunların sonucunda birey, kendi hayatını diğer bireylerin hayatlarıyla kıyaslar. Bu kıyaslama sonucunda ise sıklıkla şu çıkarımlara ulaşılır:
- “Başkalarının hayatı daha eğlenceli.”
- “Başkaları benden daha ileride.”
- “Başkalarının seçimleri daha avantajlı.”
Uzmanlar sosyal medya kullanımının günden güne artması sonucu güncel olayları takip etmenin öneminin de giderek arttığını aktarıyor. Bunun sonucunda güncel gelişmeleri kaçırma korkusunun daha yoğun şekilde ortaya çıktığı düşünülüyor.
FOMO Belirtileri Nelerdir?
FOMO, henüz teşhis edilebilir bir rahatsızlık olarak tanımlanmış değildir. Ancak birtakım spesifik belirtilerinden bahsedilebilir:
- Sosyal medyada çok fazla zaman geçirme,
- Her zaman her yerde olmaya çalışma,
- Aynı anda birden fazla işi halletmeye çalışma,
- Başkalarının hayatlarına ve ne yaptıklarına dair çok meraklı olma,
- Başkalarıyla kendini kıyaslama ve bunun sonucunda olumsuz duygular hissetme,
- Mutsuzluk, depresiflik ve zihinsel yorgunluk.
FOMO Neden Olur?
FOMO'nun yeni bir korku olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu korkunun temelinde yatan neden, bireyin merak duygusudur. Günümüzde sosyal medya ve iletişimde yaşanan artış, bu korkunun artmasına yol açar. Bunun yanı sıra toplum içinde yaşayan birey, o topluma ait olma ve yaşanan gelişmelerle alakalı bilgi edinme ihtiyacı hisseder. Bu sayede dışlanmaktan korunmuş olur.
İnsan beyninde amigdala isimli, dışlanma yaşandığında tepki veren bir bölüm bulunur. Amigdalanın görevi hayati tehlike oluşturabilecek durumları tespit etmektir. Bu nedenle hassas bir amigdala, bireyin dışlanma ve bilgi sahibi olamama durumlarından daha fazla etkilenmesine yol açar. Çünkü toplumun bir parçası olamamak yaşamı tehdit eden, stres yaratan bir olaydır. FOMO'ya yol açan bir başka durum ise rekabet hissidir. Rekabet hissi bireylerin meydana gelen tüm gelişmeleri yakından takip etmesine yol açar.
FOMO'nun Etkilediği Alanlar
Araştırmalar, FOMO'nun uykudan akademik performansa kadar pek çok alanı etkilediğini söylüyor.
- Sosyal İlişkiler: Bireyler arkadaşlarıyla yan yana olsa dahi telefondan uzaklaşamadıkları için sosyal ilişkileri zayıflayabilir. Arkadaşlarıyla sürekli kıyaslama hâlinde olan bireylerin bir süre sonra ilişkileri zedelenebilir.
- Öz Saygı: Kendisini yetersiz, mutsuz ve başarısız hisseden kişilerin benlik saygıları da zamanla azalabilir.
- Düzensiz Uyku: Kişilerin yaşadığı kaygı, uyku öncesinde olduğunda bu durum uykuya dalmalarını sürelerini artırabilir. Mavi ışığa çok maruz kalan kişilerin de uyku süresi kısalabilir.
- Akademik Başarı: Sürekli sosyal medyaya bağlı kalmaya çalışan ve her yerde olmak için çabalayan bireyler akademik çalışmalarını yaparken odaklanma sorunu yaşayabilir. Sorunlu internet kullanımı nedeniyle birey sık sık bölünür ve bireyin genel üretkenliği sekteye uğrar.
- Ruh Hâli: Bulunduğu ortamdan, şartlardan ve ilişkilerden memnun olmayan ve sürekli kaygılı, tetikte hisseden bireyler zaman içerisinde depresif hissedebilir ve mutsuzluğa kapılabilir.
- Sağlık Durumu: Tüm bu durumların sonucunda ise bireylerin anksiyete ve depresyon gibi ciddi psikolojik bozuklukları geliştirme riski artabilir.
FOMO Nasıl Önlenir?
''FOMO sendromunun üstesinden nasıl gelebilirim?'' sorusu aklınızı kurcalıyorsa bu maddeleri uygulamaya çalışabilirsiniz:
- Telefonda ve sosyal medya uygulamalarında geçirdiğiniz zamanı sınırlandırabilirsiniz.
- Sosyal medyada insanların sergilediği hayatın her zaman gerçeği yansıtmadığını kendinize hatırlatabilirsiniz.
- Bir şeyleri kaçırdığınızı düşünmenize sebep olan tetikleyicileri bulmaya çalışabilirsiniz.
- Düşüncelerinize dair farkındalık geliştirebilir, kıyaslama yaptığınız anlarda kendinizi durdurmaya çalışabilirsiniz.
- Eğlenceli zaman geçirmeye çalışabilir, kendi hayatınızın ne kadar değerli olduğu fark etmek için fırsatlar yaratabilirsiniz.
- Aynı anda birden fazla işi halletmeye çalışmak yerine tek bir işle en sağlıklı şekilde ilgilenmeye çalışabilirsiniz.
Eğer tek başınıza bu problemin üstesinden gelemeyeceğinizi düşünüyorsanız psikolojik destek alabilirsiniz. Heltia uygulamasını kullanarak ihtiyacınız olan uzman desteğine ulaşabilir, bu durumdan iyileşmek için online terapi alabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “Ghosting Nedir, Neden Yapılır, Nasıl Etkiler?” ve “Neden Kötü Kararlar Veriyoruz?” içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.