Çalışma alanınızın rahat, güvenli ve ergonomik olması büyük ölçüde önem taşıyor. Bu durum fiziksel sağlığınızı koruyabileceği gibi mental sağlığınız için de oldukça faydalı olabiliyor.
Ergonomiyi ele aldığımız ikinci Heltia Blog yazısında ergonomik bir çalışma ortamının, yani ofis ergonomisinin öneminden ve nasıl sağlanabileceğinden bahsettik.
Ergonomi Nedir?
“Ergonomi”, insanların işlerinin ve çevresinin ihtiyaçlarına uygun hâle gelmesiyle ilgilenen bilim dalıdır. Daha olumlu, sağlıklı ve verimli yaşama ve çalışma alanları oluşturmayı amaçlar.
Ofis Ergonomisi Nedir?
Günümüzde çalışma şartları ve koşulları büyük ölçüde değişiklik gösterebiliyor. Bu sebeple bu yazıda “ofis ergonomisi” derken, çalıştığınız herhangi bir yerden bahsediyor olacağız.
İster fiziksel bir işyerinde, ister evinizden çalışıyor olun, gerekli ergonomik koşullar sağlanmadığı takdirde bunun birçok negatif etkisi olabilir. Örneğin fiziksel sağlığınız, iş güvenliğiniz, verimliliğiniz ergonomik düzeninizden etkilenebilir.
Ergonominin tanımı ve faydaları hakkında daha detaylı bilgi almak için, bu serimizin ilk kısmı olan “Ergonomi Nedir, Neden Önemlidir?” yazısını okumanızı tavsiye ederiz.
Ofis Ergonomisini Kötüleştirebilecek Durumlar Nelerdir?
Çalışma alanınızın rahatlığını ve güvenliğini sağlamak için belli ergonomi kuralları uygulamak önemlidir.
Ergonomiyi kötüleştirebilen bazı pratikler arasında şunları sayabiliriz:
- Ergonomik açıdan rahat bir oturma alanı olmaması
- Tekrarlı ve uzun süreli olarak aynı fiziksel aktivitelerin yapılması
- Ağır kaldırma, çekme/itme, sıkma, taşıma, kavrama gibi hareketlerin tekrarlanması ve bu sırada aşırı güç kullanılması
- Aynı pozisyonda sabit kalınması, pozisyon değiştirilmemesi (örn. masa başı işleri)
- Havalandırma yetersizliği
- Ortamın aşırı sıcak veya soğuk olması
- Sürekli titreşen bir alet ile çalışılması (örn. kavot, asfalt ve beton deliciler, matkap)
- Belli kimyasallara uzun süre maruz kalınması.
İşyerinde ve Evde Ergonomik Koşullar Nasıl Sağlanabilir?
Ofis ergonomisi sağlamak için, çalışma alanınızda uygulayabileceğiniz 4 tane önemli öneriyi aşağıda bulabilirsiniz:
Çalışma Ortamınızı Sağlık ve Verimlilik Odağıyla Ayarlayın
Ofis ergonomisinin ilk adımı, çalışma ortamınızın düzenini kurmak. İyi ergonomi sağlamak için başlangıçta şunlara dikkat edebilirsiniz:
- Çalışma alanınızın yeterli miktarda ışık ve hava aldığından emin olmak
- Klavyenin bileklerinizi ve kolunuzu zorlamayacak bir pozisyonda olması
- Bilgisayarınızın/monitörünüzün göz hizasında, ama göz yormayacak bir uzaklıkta durması
- Çalışırken kullanacağınız aletlerin düzgün çalışıyor olması, sizi zorlamayacak/yaralamayacak durumda olması
- Sık sık kullandığınız eşyaların rahatça uzanabileceğiniz bir mesafede konumlanması.
Ergonomik Ürünler Kullanın
Ergonomiyi destekleyici ve fiziksel sağlığınızı koruyacak, ortopedik ve ergonomik ürünler kullanarak ofisinizi geliştirebilirsiniz. Örneğin:
- Eğer dizüstü bilgisayar veya tablet kullanıyorsanız bir stand ile onu göz hizanıza getirmek
- Lumbar destek sağlayan ve arkanıza yaslanırken dik durabileceğiniz bir sandalyeniz olması
- Göz yorgunluğunu azaltmak için yansıma azaltıcı (”anti-glare”) ekranlı monitör veya mavi ışık filtreli gözlük kullanmak
- Eğer ayaklarınız aşağıda kalıyorsa 90 derecelik diz açısını koruyabilmek için ayaklık veya tabure kullanmak
- Uzun süre oturmaktan kaçınmak için ayakta da kullanılabilen bir çalışma masası tercih etmek faydalı olabilir.
Bu konuyu araştırdığınızda ergonomi tasarımları yapan birçok alternatife ulaşabilirsiniz. Ancak bireysel ihtiyaçlarınızı doğru olarak tespit edebilmek, hangilerinin fiziksel olarak size uyacağını belirlemek için öncelikle bir uzmana başvurmanız daha doğru olacaktır.
Duruş Bozukluklarına Karşı Dikkatli Olun
Çalışma ortamınızı ayarladıktan sonra, sıra kendi fiziksel sağlığınıza dikkat etmeye geliyor.
Ergonomik problemlerin en başında duruş bozuklukları ile bağlantılı rahatsızlıklar geliyor. Bunun için de:
- Uygunsuz duruşlara karşı bilinçli olmak
- Sırtınızı sırt desteğine olabildiğince yaslamak, öne eğilmemek
- Dizlerinizin kalçanızla aynı hizada olduğu ve 90 derece açıda durduğu bir sandalye yüksekliği sağlamak
- Telefonunuzu sürekli aynı boyun açılarıyla kullanmamak
- Özellikle sırt, bel ve omuz bölgelerinizi düzenli olarak esnetmek gibi durumlara dikkat etmek oldukça önemli.
Fiziksel İyiliğinizi Sağlayın
Son olarak da, genel olarak fiziksel sağlığınızı korumak için bazı ergonomi önerileri vereceğiz:
- Ağır kaldırmanız gereken aktivitelerde dikkatli olmak, kaslarınıza fazla yüklenmemek
- Aynı hareketleri (örn. klavye ve mouse kullanımı) uzun süre tekrarlamaktan kaçınmak, düzenli olarak ara vermek
- Bir aletle sıkma, çevirme, sıkı kavrama benzeri hareketler yapmanız gereken durumlarda bileğinizi düz tutmak, çok güç kullanmaktan kaçınmak
- Uzun süre sabit kalmamak, sık sık kaslarınızı çalıştırmak ve egzersiz/esnemeler yapmak
- Ergonomik iyiliğinizi etkiliyor olabilecek var olan rahatsızlıklarınızın tedavisine başlamak.
Ergonomik bir çalışma alanı oluşturduktan sonra, fiziksel sağlığınızı korumakta düzenli ve doğru egzersizin önemi çok büyük. Bunun için Heltia üzerinden fizyoterapi uzmanlarıyla görüşebilir, kişisel ihtiyaçlarınıza göre terapötik egzersiz planları oluşturabilirsiniz.
Bu yazımızı beğendiyseniz, “Ergonomi Nedir, Neden Önemlidir?” ve “Egzersizin Beyin Üzerindeki Etkileri Nelerdir?” içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Sayfa içeriği yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.
Kaynaklar:
Dubey N, Dubey G, et al. “Economics for Desk Job Workers - An Overview”. Int J Health Sci Res. 2019;(9)7: 257-66.
İsGNedir. “Ergonomi Nedir?”. (n.a.).
Mayo Clinic. “Office ergonomics: Your how-to guide”. (2023).
Oregon Occupational Safety and Health. “The Advantages of Ergonomics”. OSHA Oregon. (n.a.).